Yüksek Hız Takım Çeliği
Yüksek hız takım çeliği yüksek alaşımları bünyesinde barındırır. Oldukça yüksek bir miktarda karbon içeriğine sahip olduğu bilinir. Bu karbon miktarı sayesinde üstün bir sertleşme özelliği elde eder. Böylece çekirdek noktasından yüzey noktasına kadar homojen bir sertlik dağılımına sahip olur. Neredeyse bütün yüksek hız takım çeliklerinin ana yapısında önceden tavlanmış karbür partikülleri bulunur. Bu partiküller takım çeliğinin aşınma direncine büyük ölçüde katkı sağlamaktadır. Isıl işlemler esnasında bahsi geçen alaşım partiküllerinin belirli bir kısmı çözünerek matriks adı verilen alana geçer. Bu alanda partiküller yüksek hız takım çeliği maddesinin sertleşme oranını arttırarak hızlı bir şekilde kesim işleminin oluşmasını sağlar. Alaşım oranına ve eklenen metale göre takım çeliğinin fiziksel ve mekanik özelliklerinde ufak değişiklikler görülebilir. Bu sayede farklı oranlar kullanılarak farklı özelliklere sahip yüksek hız takım çelikleri üretmek kolay bir hale gelmektedir. Bu tür ürünlerden beklenen en önemli özellik çeliğim kesme yeteneğidir. Buna ek olarak çalışma esnasında meydana gelen sıcaklığa karşı da dayanıklı olması beklenmektedir. Kullanım önceliğine bağlı olarak oluşturulan alışımdan beklenen diğer önemli özellikler ise:
- Aşınma direnci ,
- Sertlik oranı ,
- Sıcaklığa karşı direnç ,
- Tokluk oranı ,
- Aşınma oranı ,
- Elastik deformasyon direnci ,
şeklinde sıralanabilir.
Yüksek Hız Takım Çeliğinin Kullanım Alanları Nelerdir ?
Yüksek hız takım çeliği birçok farklı çeşidi bulunan bir malzemedir. Kullanım alanları da malzemenin çeşidine ve içerisinde bulunan alaşım türüne göre değişiklik gösterebilir. Genellikle matkap ve kesici frezelerde kullanılır. Bunlara ek olarak bazı türleri broş ve makas bıçaklarında da yaygın olarak kullanılmaktadır. Hız çeliklerinin sertlik ve aşınma direnci diğer metallere oranla oldukça yüksek bir miktarda olduğundan ötürü freze bıçaklarında ve şerit testerelerde kullanımı yaygındır. Bunların yanı sıra:
- Matkap uçlarında ,
- Broş tığlarında ,
- Tel erozyon kesim işleminde ,
- PVD kaplama işlemlerinde ,
- Broş tığlarında ,
- Paftalarda ,
- Kaynak işlemlerinde ,
- CVD kaplamalarda ,
- Kesme kalıplarda ,
kullanımı oldukça yaygındır.
Yüksek Hız Takım Çeliği Kullanım Ömrü Nedir ?
Yüksek hız takım çelikleri darbelere ve dış etmenlere karşı dayanıklı özelliklere sahiptir. Bu nedenle de kullanım ömürleri uzundur. Ancak buna rağmen bu tür malzemelerde kullanım ömrünü arttırmak için özen gösterilmesi gereken noktalar bulunur. Yüksek hız takım çeliği aletlerinin kesme ağızlarına sert kromaj ismi verilen bir işlem yapılması önerilir. Bu işlemde yapılan kromaj türüne ve kromajın kalınlığına göre aletin kullanım ömrü 2 – 10 kat daha artabilir. Bu tür takım çelikler en çok talaş kaldırma malzemelerinde tercih edilir. Bunun temel nedeni diğer çeliklere oranla yüksek hız takım çeliğinin aşınmaya karşı çok daha dayanıklı olmasıdır. Buna ek olarak:
- Su alma yetenekleri oldukça yüksektir.
- Kızıl derece sertliği gibi bir özelliğe sahiptir.
- Azotlama adı verilen sertleşmeye müsait bir yapısı bulunur.
gibi sebeplerden ötürü farklı endüstrilerde uzun süre kullanılır.